Karla Gutierrez | Phương Nguyễn dịch
Bài đăng trên Dạy và học số 7, tháng 1 năm 2019
“Có ba điều cần nhớ về giáo dục. Đầu tiên là động lực. Điều thứ hai là động lực. Điều thứ ba là động lực.” – Terrel Bell
Chương trình học tập trực tuyến yêu cầu người học tương tác với một nền tảng trực tuyến và hiểu thông tin, kiến thức mới là điều cần thiết cho công việc của họ. Đôi khi, nó có thể là thử thách để tạo động lực cho các nhân viên trải qua kinh nghiệm học tập trực tuyến. Bạn có thể cảm thấy như thể các học viên chỉ tham gia bởi vì họ bắt phải vậy, không phải vì họ muốn. Và người học có thể tiếp cận với học tập như là học vẹt và bắt buộc. Bởi vì hành vi của con người là phức tạp và điều ham thích tự nhiên của con người là quan trọng để thiết kế việc học được dẫn dắt bởi động lực học tập của họ.
Hiểu biết những gì thúc đẩy con người, những gì thỏa mãn con người về mặt thiết kế và làm thế nào nó tác động đến quá trình học tập sẽ làm một thiết kế học tập trực tuyến trở nên hiệu quả. Động lực chính nó là một chủ đề rộng, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn cần có một tiến sĩ sử dụng được nó để thiết kế. Có ba lý thuyết động lực khác nhau đã được phát triển bởi các nhà khoa học và tâm lý học đã cố gắng để giải thích cách để tạo động lực cho người học. Tất cả ba đều tìm cách giải thích động lực và làm thế nào nó tác động đến quá trình học tập. Nhìn vào những ý tưởng chính đằng sau mỗi lý thuyết và sử dụng chúng để nâng cao hiệu quả của các khóa học mà bạn đang thiết kế, triển khai.
1) Lý thuyết dòng chảy (Flow)
Lý thuyết này được phát triển bởi Mihaly Csikszentmihaly, người đã tìm cách để mô tả một trạng thái mà ở đó động lực nội tại xuất hiện. Csikszentmihaly đặt ra thuật ngữ “flow” để giải thích những kinh nghiệm tối ưu xuất hiện khi một người học ở trạng thái tinh thần của sự gắn kết trọn vẹn với một hoạt động. Tạo ra những dòng chảy kinh nghiệm trong học tập trực tuyến có lợi để thúc đẩy cảm giác kiểm soát, sự hài lòng và thỏa mãn.
“Dòng chảy” đúng đòi hỏi một quá trình năng động trong đó người học trực tuyến đáp ứng những thách thức cá nhân trong khi học tập những kỹ năng mới. Khi người học làm chủ thêm nhiều kỹ năng thì những thách thức phải trở nên khó khăn hơn để giữ mức động lực cao. Để sử dụng lý thuyết dòng chảy khi cải thiện động lực trong các khóa học tập trực tuyến phải chắc chắn:
- Phát biểu mục tiêu rõ ràng: mục đích rõ ràng và tập trung là rất cần thiết cho sự hiểu biết của người học và đảm bảo sự rõ ràng về mục tiêu, nhiệm vụ, và sự hiểu biết.
- Cung cấp nhất quán: dạng thức nhất quán và qua việc “nhìn và cảm nhận” mà cảm thấy sự liên kết chặt chẽ trong suốt khóa học cho phép người học nhanh chóng hiểu được dạng thức của khóa học, bài tập, và các yêu cầu khác.
- Xác định cấp độ kỹ năng thích hợp: Phát biểu rõ ràng trước các kiến thức điều kiện tiên quyết cho khóa học và đảm bảo rằng các kỹ năng và học liệu phù hợp với trình độ kỹ năng cơ bản của sinh viên.
- Giảm thiểu sự xao nhãng: Giảm thiểu sự xao nhãng cho phép sinh viên của mình tập trung vào sự hiểu biết cần thiết và loại bỏ sự nhầm lẫn và lo lắng không đáng có.
2) Lý thuyết Con đường-Mục tiêu (Path-Goal)
Lý thuyết Con đường-Mục tiêu được phát triển bởi Robert House, khẳng định rằng hiệu quả và động lực của người học chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi các hành vi của người hướng dẫn hay lãnh đạo. Giáo viên hướng dẫn trực tuyến và người phát triển khóa học tất nhiên phải thực hiện các nhiệm vụ có ý nghĩa, cung cấp hỗ trợ, và sử dụng những hành vi phù hợp với nhu cầu và mong đợi của người học. Về cơ bản, nếu một người học nghĩ rằng họ có thể thành công trong một khóa học thì họ sẽ có thêm động lực để hoàn thành hiệu quả khóa học.
Sử dụng lý thuyết Con đường-Mục tiêu trong học tập trực tuyến đòi hỏi bạn phải khuyến khích người học để đáp ứng các mục tiêu cụ thể. Bạn phải cung cấp thông tin gia tăng nhằm hướng dẫn việc học tập. Có bốn hành vi cần thiết liên quan đến lý thuyết Con đường-Mục tiêu:
- Định hướng: Khóa học cung cấp hướng dẫn rõ ràng, các tiêu chuẩn cần đạt được và cách thức đo lường phù hợp với nội dung học. Cần cho người học biết những mong đợi then chốt. Chúng tôi đã có nói về các vấn đề gặp phải khi không cung cấp được những gì đã hứa.
- Hỗ trợ: Khóa học cung cấp cho người học các mức độ hỗ trợ khác nhau từ giảng viên. Nó phải gần gũi và thân thiện.
- Sự tham gia: Thiết kế một khóa học để có nhiều cách tương tác khác nhau (người hướng dẫn với sinh viên, sinh viên với sinh viên và sinh viên với nội dung học).
- Định hướng hoàn thành: Khóa học có thách thức với người học để thúc đẩy họ làm tốt nhất và cung cấp sự tự tin đạt được mục tiêu cuối cùng cho người học.
3) Lý thuyết Tự quyết
Đây là lý thuyết chung về động lực của con người, được phát triển bởi Edward Deci và Richard Ryan, nhấn mạnh các hành vi tự quyết của người học. Sự tập trung vào việc tự quyết cho phép người học thể hiện ra sự quan tâm, sở thích của mình và mục tiêu được thiết lập rõ ràng. Động lực nội tại đến từ bên trong người học và được kết nối với sự hiểu biết rằng việc học là mang lại lợi ích và có ý nghĩa.
Các yếu tố chính của lý thuyết liên quan đến mức độ mà người học đáp ứng nhu cầu tâm lý cơ bản của họ; họ càng đạt được nhiều những nhu cầu cơ bản thì càng có nhiều hành vi của họ là tự quyết định. Một số người học có thể vật lộn với việc thiết lập động lực bên trong với khóa học tập trực tuyến bởi vì họ xem nó như là một yêu cầu công việc thay vì một kinh nghiệm có ý nghĩa. Trong những trường hợp này, những người phát triển khóa học có thể ảnh hưởng tích cực đến động lực của người học bằng cách tối đa hóa quyền tự chủ, năng lực và sự quen thuộc:
- Năng lực: năng lực của một người học phản ánh dấu hiệu của việc họ có thể làm điều gì đó tốt. Vì vậy, cung cấp cho người học cơ hội để phát triển năng lực của mình chính là cách giúp họ hoàn thành khóa học. Ví dụ như họ phải có khả năng đưa ra quyết định có xem xét đến hậu quả, cảm thấy tự tin làm một cái gì đó tốt, và có cơ hội để hoàn thành nhiệm vụ đầy thử thách.
- Quyền tự chủ: Cung cấp cho người học một mức độ kiểm soát cá nhân như một cách để họ hoàn thành khóa học. Ví dụ, cung cấp cho họ khả năng để lựa chọn thứ tự các chủ đề hay lĩnh vực mà họ có thể khám phá. Đa dạng các kênh giúp cho người học thành công hơn là chỉ có một cách để họ đạt được mục tiêu.
Sự quen thuộc: Có kế hoạch cho sự tương tác và trao đổi của người học, chẳng hạn như các diễn đàn và các nhóm thảo luận. Người học trực tuyến cần được hưởng lợi từ sự tương tác đồng đẳng như người học trong các mô hình truyền thống.
Nguồn: Designing for Motivation: Three Theories eLearning Designers Can Use
