Selena Kiser | LISA dịch
Bài viết đăng trên Dạy&Học số 37
Trong khoảng thời gian chưa từng có tiền lệ này, con người đã có thêm nhiều cách sáng tạo trong sự giao tiếp, tương tác tại trường học, nơi làm việc và xã hội trong hoàn cảnh có những hạn chế cô lập. Trong đó, Zoom là một công cụ tuyệt vời cho phép con người giao tiếp với nhau mà không bị giới hạn về thời gian và không gian. Tất cả mọi người đều đang học cách tận dụng Zoom để thích nghi được với thời kỳ đại dịch này, bao gồm cả giáo viên, học sinh và phụ huynh. Tuy nhiên, với số lượng lớn các tổ chức sử dụng Zoom, đi kèm với nó chính là sự mệt mỏi từ các cuộc họp trực tuyến vì bản chất khác hoàn toàn so với việc gặp gỡ trực tiếp.
Mệt mỏi do Zoom (Zoom fatigue) là gì?
Sự mệt mỏi do Zoom là một tình trạng đang xảy ra vô cùng phổ biến, khi mà gần như mọi gặp gỡ xã hội đều phải thực hiện qua phần mềm này. Mặc dù nền tảng hội nghị trực tuyến này đã cứu cánh cho rất nhiều người, nhưng nó cũng đem lại sự mệt mỏi tương xứng. Giao tiếp chưa bao giờ dễ dàng như vậy, nhưng từ đó, con người trở nên quá dựa dẫm vào Zoom, từ công việc, trường học cho đến các hoạt động ngoại khóa thay vì gặp gỡ trực tiếp. Trong khi đó, các mối quan hệ thông qua màn hình không mang lại sự kích thích xã hội tích cực và năng lượng như khi chúng ta đối mặt trực tiếp với nhau.
Điều này đặc biệt đúng với giáo viên và học sinh. Cả giáo viên mới và giáo viên có kinh nghiệm đều biết rằng học sinh học tốt nhất khi được tham gia trực tiếp vào quá trình học. Giáo viên không thể đọc ngôn ngữ cơ thể như khi đang học trực tiếp và đây là một bất lợi đối với hình thức trực tuyến. Vì không thể nhìn vào mắt học sinh hay không thể bắt các tín hiệu xã hội nên học sinh có xu hướng buông thả, mệt mỏi và ít tham gia vào quá trình học. Học sinh là những người trẻ tuổi, các em cần sự tương tác và tham gia nhất quán trong khi cần chú ý đến độ dài và thời lượng của các bài học trực tuyến.
Có những lý do khoa học giải thích tại sao chúng ta lại có cảm giác như thế. Theo Lee (2020), âm thanh được cho là lý do chính khiến các cuộc họp video trở nên mệt mỏi. Sự chậm trễ dù chỉ phần nghìn giây cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức liên cá nhân. Sự chậm trễ này xảy ra không phải lỗi từ vấn đề kỹ thuật hay đường mạng. Trong khoảng thời gian chúng ta phải sử dụng Zoom liên tục ngày qua ngay, việc tìm kiếm những cách thức để chống lại tình trạng kiệt sức do Zoom này là vô cùng quan trọng.
Những gợi ý giúp ứng phó với tình trạng mệt mỏi từ Zoom
Một trong những cách đơn giản nhất để chống lại sự mệt mỏi này là bật camera để thể hiện sự hiện diện và thúc đẩy gắn kết. Mặc dù đôi khi chúng ta không thể làm vậy, nhưng việc có mặt trên camera giúp mọi người tập trung hơn và có kết nối hơn. Dưới đây là một số những ý tưởng khác giúp chống lại sự kiệt quệ về mặt tinh thần từ các cuộc họp trực tuyến.
Tạo nhóm nhỏ bất cứ khi nào có thể
Nhiều lớp học hoặc các cuộc họp đông đúc dễ khiến mọi người chán nản nếu họ không có cơ hội tham gia vào cuộc thảo luận. Việc chia thành các nhóm nhỏ có thể là một giải pháp hoàn hảo cho tình huống này. Giáo viên có thể sử dụng chức năng Breakout trên Zoom để chia nhóm trong lớp. Ví dụ như chia thành từng nhóm học sinh có cùng trình độ đọc hoặc nhóm các học sinh có cùng kỹ năng toán học trên trung bình.
Xây dựng tương tác
Đây là một cách hiệu quả cho phép học sinh và giáo viên chăm chú lắng nghe và đưa ra các thảo luận có ý nghĩa trong một buổi học Zoom. Cũng giống như giáo viên có thể nhận ra rằng học sinh sẽ học được nhiều hơn khi các em tham gia trực tiếp vào quá trình học, và quy tắc tương tự cũng sẽ được áp dụng lên giáo viên. Học sinh tham gia lớp học sẽ tiếp thu được nhiều hơn nếu các em trực tiếp thảo luận trong lớp học trực tuyến. Chuẩn bị các câu hỏi cụ thể hoặc cho phép học sinh vấn đáp với học sinh khác là một ví dụ rõ ràng về hiệu quả của việc xây dựng tương tác tích cực trong một lớp học.
Đặt chủ đề (theme) cho một lớp học Zoom
Thực hiện một chủ đề về điều gì đó mà mọi người yêu thích (ví dụ như một địa điểm nhiệt đới) sẽ tạo nên một bước ngoặt đơn giản mà tích cực cho lớp học. Hoặc chúng ta có thể thay đổi hình nền, hay tất cả mọi người đội một chiếc mũ theo chủ đề và một thứ gì đó trên khuôn mặt như kính râm hay những thứ tương tự. Những kiểu tương tác này đặc biệt thú vị với học sinh. Một ý tưởng tuyệt vời khác là cho phép học sinh quyết định chủ đề sẽ thực hiện.
Thực hiện các cuộc khảo sát trong lớp học
Điều này có thể được cung cấp trong các lớp học Zoom để nhận được phản hồi ngay lập tức từ học sinh. Chúng có thể được gửi đến các học sinh, phụ huynh và các giáo viên khác. Điều quan trọng là sử dụng phản hồi để thực hiện các cải tiến cần thiết. Các nhận xét và ý tưởng từ đồng nghiệp, học sinh và phụ huynh là những thông tin mang lại hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc cải tiến mức độ tham gia vào việc học trực tuyến.
Sử dụng các video bài giảng đã được thu sẵn
Các video này sẽ giúp học sinh linh hoạt được thời gian xem bài giảng. Học sinh có các mức độ tương tác và độ chú ý khác nhau nên video sẽ cho phép học sinh và phụ huynh hoàn thành bài tập theo thời gian linh hoạt. Bên cạnh đó, cung cấp nhiều dạng bài tập khác nhau cũng rất quan trọng để đa dạng hóa cách thể hiện một bài học. Nhận thức này đưa giáo viên quay trở lại việc giảng dạy cho các phong cách học tập khác nhau của học sinh. Mặc dù họ bị hạn chế hơn về những gì có thể làm, nhưng giáo viên vẫn có thể cung cấp nhiều lựa chọn khác nhau khi hoàn thành các bài học trực tuyến. Video, bài luận và sự cho phép học sinh quyết định lựa chọn tốt nhất với bản thân là tất cả những phương thức có thể chống lại sự kiệt quệ về mặt tinh thần của việc học trực tuyến.
